Startsituatie
Ons huis is een houtskeletbouw woning met een inhoud van 580 m3 (begane grond + bovenverdieping). Met de kelder meegerekend is het 850 m3. Daar is later nog eens een serre tegen aan gebouwd van ongeveer 70 m3.
Toen we het huis bouwden, hielden we er al rekening mee, dat we mogelijk ooit iets met zonne-energie of een warmtepomp zouden gaan doen en daarom hebben we toen al gekozen voor een laagtemperatuur verwarmingssysteem: vloerverwarming op de begane grond en in de badkamer en extra grote radiatoren op de slaapkamers. Verderop zal ik uitleggen waarom dit belangrijk is.
Het huis is destijds al gebouwd met 14 cm steenwol isolatie in de wanden en het dak (U-waarde 0,25 W/m2K ofwel een R-waarde van 4 m2K/W) en overal met dubbel glas met een U-waarde van 1,6 W/m2K. De naam HR+ glas bestond toen nog niet, maar het is ongeveer hetzelfde. Inmiddels zijn er natuurlijk al weer (veel) betere ramen te koop.
De U-waarde geeft de mate van isolatie van een gebouwdeel aan. (voor uitleg zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/U-waarde )
Tevens is het huis uitgerust met een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmte terugwinning. Dat is een systeem waarbij de lucht wordt afgevoerd vanuit keuken, toilet en badkamer en verse lucht wordt toegevoerd in de woonkamer en de slaapkamers.
Daarbij wordt de verse lucht via een warmtewisselaar opgewarmd door de afgevoerde lucht. (voor meer uitleg zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Ventilatie )
Er zat echter een zwak punt in de isolerende schil van de woning en dat was de isolatielaag tussen de afwerkvloer met vloerverwarming en de onderliggende constructievloer. De dikte van deze drukvaste isolatielaag was slechts 3 cm. Daar kon dus qua isolatiewaarde nog wel iets verbeterd worden!
Helaas kon dat nu alleen nog maar door de begane grond vloer aan de onderzijde te isoleren (=plafond kelderruimtes). Duidelijk een voorbeeld van een kleine besparing tijdens de bouw, waar we achteraf met meer geld en moeite de boel nog goed moesten maken. Het is beter om alles in één keer goed te doen!
Maar goed een mens maakt wel eens fouten......
Oorspronkelijk was het huis voorzien van een HR-ketel, die via een drieweg klep ook een boilervat tbv warm tapwater opwarmde. Er werd ook op gas gekookt.
Ons jaarlijkse gasverbruik lag zo globaal tussen de 2300 en 2600 m3. Gemiddeld genomen kan gesteld worden dat daarvan ca 50 m3 voor het koken was en met behulp van metingen heb ik vastgesteld dat het gasverbruik tbv warm tapwaterbereiding (en warm houden van de boiler) ca 350 m3/jaar was.
Ons elektriciteitsverbruik is met ca. 4500 kWh altijd hoger geweest dan het Nederlandse gemiddelde van ca 3600 kWh.
Dat wordt natuurlijk mede bepaald door de hoeveelheid en soort van apparatuur in de woning.
Sinds begin 2008 wordt elektrisch gekookt (inductie).
Toen we het huis bouwden, hielden we er al rekening mee, dat we mogelijk ooit iets met zonne-energie of een warmtepomp zouden gaan doen en daarom hebben we toen al gekozen voor een laagtemperatuur verwarmingssysteem: vloerverwarming op de begane grond en in de badkamer en extra grote radiatoren op de slaapkamers. Verderop zal ik uitleggen waarom dit belangrijk is.
Het huis is destijds al gebouwd met 14 cm steenwol isolatie in de wanden en het dak (U-waarde 0,25 W/m2K ofwel een R-waarde van 4 m2K/W) en overal met dubbel glas met een U-waarde van 1,6 W/m2K. De naam HR+ glas bestond toen nog niet, maar het is ongeveer hetzelfde. Inmiddels zijn er natuurlijk al weer (veel) betere ramen te koop.
De U-waarde geeft de mate van isolatie van een gebouwdeel aan. (voor uitleg zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/U-waarde )
Tevens is het huis uitgerust met een gebalanceerd ventilatiesysteem met warmte terugwinning. Dat is een systeem waarbij de lucht wordt afgevoerd vanuit keuken, toilet en badkamer en verse lucht wordt toegevoerd in de woonkamer en de slaapkamers.
Daarbij wordt de verse lucht via een warmtewisselaar opgewarmd door de afgevoerde lucht. (voor meer uitleg zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Ventilatie )
Er zat echter een zwak punt in de isolerende schil van de woning en dat was de isolatielaag tussen de afwerkvloer met vloerverwarming en de onderliggende constructievloer. De dikte van deze drukvaste isolatielaag was slechts 3 cm. Daar kon dus qua isolatiewaarde nog wel iets verbeterd worden!
Helaas kon dat nu alleen nog maar door de begane grond vloer aan de onderzijde te isoleren (=plafond kelderruimtes). Duidelijk een voorbeeld van een kleine besparing tijdens de bouw, waar we achteraf met meer geld en moeite de boel nog goed moesten maken. Het is beter om alles in één keer goed te doen!
Maar goed een mens maakt wel eens fouten......
Oorspronkelijk was het huis voorzien van een HR-ketel, die via een drieweg klep ook een boilervat tbv warm tapwater opwarmde. Er werd ook op gas gekookt.
Ons jaarlijkse gasverbruik lag zo globaal tussen de 2300 en 2600 m3. Gemiddeld genomen kan gesteld worden dat daarvan ca 50 m3 voor het koken was en met behulp van metingen heb ik vastgesteld dat het gasverbruik tbv warm tapwaterbereiding (en warm houden van de boiler) ca 350 m3/jaar was.
Ons elektriciteitsverbruik is met ca. 4500 kWh altijd hoger geweest dan het Nederlandse gemiddelde van ca 3600 kWh.
Dat wordt natuurlijk mede bepaald door de hoeveelheid en soort van apparatuur in de woning.
Sinds begin 2008 wordt elektrisch gekookt (inductie).
Zelf dus maar aan de slag...
Hoe U zich deels tegen de prijsstijging kunt beschermen en tevens zelf een bijdrage kunt leveren aan een beter milieu, een betere betalingsbalans en meer onafhankelijkheid voor ons land, kunt U hierna lezen. Als U het niet voor U zelf doet, doe het dan voor uw kinderen en kleinkinderen......Om de opwarming van de aarde over de laatste 131 jaar te zien in 26 seconden (NASA-gegevens), zie: http://www.climatecentral.org/blogs/131-years-of-global-warming-in-26-seconds/
Wij hebben ons huis (bouwjaar 1987) in eerste instantie omgebouwd tot energie neutrale woning. Dat betekent dus, dat het huis in een jaar evenveel energie produceert als het verbruikt. Een gasaansluiting hebben we niet meer en onze jaarlijkse energierekening was nul !!
De laatste jaren is het zelfs een energie-plus woning geworden. Ons huis heeft dus een negatieve EPC-waarde!
Voor de insiders: het huis zit tussen laag energie en passief in met een jaarlijkse warmtebehoefte voor verwarming van ca.
45 kWh/m2.jaar
Het overschot aan elektriciteit dat we nu hebben, gebruiken we nu voor 2 elektrische auto's.
Het huis staat in Ootmarsum (Overijssel).
Hoe we e.e.a. gedaan hebben, staat omschreven op deze en volgende bladzijden.
De meeste dingen zijn (voor zover wettelijk toegestaan) zelf uitgevoerd en iedere handige doe het zelver moet dat kunnen (denk wel aan veiligheid bij werken op hoogte en met hoge elektrische (gelijk)spanningen).
Er is geprobeerd één en ander op eenvoudige wijze te beschrijven, zodat het ook voor mensen die (nog) niet deskundig zijn, te volgen is.
Uiteindelijke doel is om zoveel informatie te verstrekken, dat U zelf ook een installatie kunt aanschaffen en weet wat de verschillende begrippen betekenen en een beetje vertrouwd raakt met de materie.
Om de informatie niet in één keer al te gecompliceerd te maken is er voor gekozen om de tekst te baseren op de meest voorkomende polykristallijne siliciumpanelen in een netgekoppelde installatie.
Er worden in het verhaal relatief veel cijfers gebruikt, maar dat geeft vaak het duidelijkste beeld.
Bedenk bij al deze aanpassingen, dat het niet alleen goed is voor het milieu, maar ook voor de eigen portemonnee, voor de betalingsbalans van ons land en voor meer onafhankelijkheid van politiek instabiele regio's.
Daar liggen nu een keer de grootste voorraden fossiele brandstoffen.
Nederland wil minder afhankelijk worden van het midden-oosten en heeft daarom fors geïnvesteerd in een gaspijpleiding vanuit Rusland.
Of dat nou leidt tot minder afhankelijkheid van instabiele regio's kan iedereen voor zich zelf invullen.
En of je zonne-energie nu bekijkt vanuit een links politiek perspectief (milieu) of wat meer rechts perspectief (betalingsbalans en onafhankelijkheid), laten we eerlijk zijn, het is natuurlijk eigenlijk, om alle genoemde redenen, goed voor ons allemaal.
Een zeer illustratief boek met veel praktische voorbeelden is "Sustainable Energy - without the hot air" van de inmiddels overleden Cambridge professor David MacKay.
Het is GRATIS te downloaden op: http://www.withouthotair.com/
En tot slot nog een paar aansprekende citaten die de kern aangeven waar het om gaat:
Vecht nooit tegen een werkelijkheid die je niet bevalt.
Zet er gewoon een nieuwe tegenover, met alle verbeelding die je in je hebt.
"Es ist nicht genug zu wollen, mann muss es auch tun."
"Knowing is not enough; we must apply. Willing is not enough; we must do."
(Goethe)
Aan de slag dus maar..............
Bedenk daarbij wel, dat U zich voorlopig moet weren tegen allerlei tegenstand vanuit Uw omgeving.
Of zoals de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860) al heel treffend verwoorde:
All truth passes through three stages:
First, it is ridiculed;
Second, it is violently opposed; and
Third, it is accepted as self-evident.--
Bedenk daarbij wel, dat U zich voorlopig moet weren tegen allerlei tegenstand vanuit Uw omgeving.
Of zoals de Duitse filosoof Arthur Schopenhauer (1788-1860) al heel treffend verwoorde:
All truth passes through three stages:
First, it is ridiculed;
Second, it is violently opposed; and
Third, it is accepted as self-evident.--