Het saldo
Uiteindelijk is het natuurlijk het totaalresultaat dat telt.
Daarom is nog eens in een grafiek aangegeven wat het cumulatieve (dus opgetelde) saldo van het verbruik uit, en de levering aan het net is. Let op: hierin is de zelf opgewekte elektriciteit van de PV-installatie al verwerkt. Het gaat dus uitsluitend om de uitwisseling met het net.
Uiteraard wordt in de eerste (winter)maanden van het jaar meer verbruikt dan geleverd. Daardoor neemt het saldo aan uit het net verbruikte kWh-en toe. In maart komt de omslag. Vanaf maart produceren we meer dan we verbruiken. Daardoor gaat het saldo van uit het net verbruikte kWh-en weer omlaag. Ergens tussen half mei en half juli passeren we de nul lijn en op dat moment hebben we dus in dat jaar evenveel geproduceerd als verbruikt. Omdat de zomer nog een tijdje doorgaat blijven we natuurlijk meer produceren dan verbruiken. Daardoor wordt ons saldo (aan uit het net verbruikte kWh-en) negatief. Eind september zitten we op het grootste negatieve saldo. Dus veel meer aan het net geleverd dan uit het net verbruikt. En aan het einde van het jaar is het de bedoeling dat het saldo weer nagenoeg 0 is.
2011:
In 2011 hielden we zelfs nog ongeveer 1000 kWh over over.
Dit is te verklaren uit ca 5% meer zoninstraling (dus 5% meer opbrengst) en tevens ca 8% minder gewogen graaddagen (dus 8% lager verbruik van WP) dan gemiddeld.
2012:
Het saldo over 2012 was iets minder negatief dan over 2011(saldo -696 kWh tov -966 kWh).
Dat komt enerzijds door een iets lagere zoninstraling (1%), maar voor het grootste deel doordat 2012 kouder was dan 2011 (3100 gewogen graaddagen tegenover 2652), wat natuurlijk een ca. 17% hoger verbruik (+700 kWh) van de WP betekende.
Gecorrigeerd voor zoninstraling en graaddagen is ons verbruik in 2012 dus toch nog weer lager geweest dan in 2011.
E.e.a. wordt veroorzaakt door verdergaande besparende maatregelen zoals die verder naar beneden op deze bladzijde worden beschreven.
2013:
Het saldo over 2013 is helaas niet op 0 uitgekomen. Laat staan negatief. Dat kwam door het hoge verbruik van de WP in de kouder dan gemiddelde maanden februari, maart, april en mei.
2014:
De eerste maand over 2014 ziet er goed uit. Enerzijds door de warme januari maand, anderzijds door inmiddels grotendeels aangebrachte extra vloerisolatie.
Gecorrigeerd voor het zachtere weer (graaddagen), is het verbruik van de WP door de toegevoegde vloerisolatie toch zo'n 15% lager geworden. Dit komt ongeveer overeen met de vooraf berekende besparing.
Ook februari en vooral maart waren qua opbrengst goed.
Vanaf 10 maart rijdt inmiddels ook de elektrische auto.
Ondanks de auto, komen we over het eerste half jaar zelfs al op een negatief saldo uit. Dat is mede te danken aan de warme winter en voorjaarsmaanden, maar ook aan de vorig najaar aangebrachte vloerisolatie.
2014 is afgesloten met een negatief saldo! Dus nog weer stroom overgehouden (828 kWh) ondanks de elektrische auto.
Maar de auto hebben we vanaf 10 maart. Zouden we het verbruik van de auto omrekenen naar een jaarverbruik, dan zouden we dit jaar nog een productie-overschot hebben gehad van 508 kWh.
2014 is natuurlijk ook een erg warm jaar geweest. Zelfs een recordjaar!
Als we kijken naar het aantal graaddagen van 2014 en dat vergelijken met een langjarig gemiddelde, dan zou het verbruik voor warmte in 2014 ca. 20% lager moeten zijn geweest dan gemiddeld.
Als we dan ook het verbruik voor de warmtepomp corrigeren naar een gemiddeld jaar, dan zou ons verbruik voor verwarming ca. 790 kWh hoger zijn geweest.
Dus over een gemiddeld verwarmingsjaar en met een volledig jaar autogebruik, komen we theoretisch nog 790-508=282 kWh tekort op jaarbasis.
Er blijft dus nog wat werk over, maar:
dit was het eerste jaar waarbij de e-productie hoger was, dan alle verbruik voor huishoudelijke apparatuur, verwarming en auto samen!
2015:
Januari: geen bijzonderheden
Februari: geen bijzonderheden
Maart: het verbruik deze maand was iets hoger dan normaal. We hebben gedurende anderhalve week een paar schilders aan het werk gehad, die continu een paar grote bouwlampen gebruikten. Maar het resultaat (van het schilderwerk) stemt tot grote tevredenheid, dus dat beetje extra stroom was het wel waard....
April tm nov.: geen bijzonderheden
Dec.: Door de extreem hoge temperaturen in december (nog nooit zo hoog gemeten), is natuurlijk het verbruik voor verwarming erg laag gebleven, waardoor we ruim stroom overhielden
Hele jaar: Hoge opbrengst door hoger dan normale zoninstraling en laag verbruik door zeer warm najaar en begin van de winter. Ondanks het hele jaar elektrisch autorijden (15.700 km) dit jaar toch nog weer ruim 1000 kWh overgehouden!
2016:
Januari, Februari, Maart, April, Mei, Juni, Juli, Augustus : geen bijzonderheden
September: extreem warme septembermaand. weer allerlei records verbroken. Ook onze opbrengst uit PV was hoog.
Oktober: De PV-opbrengst viel deze maand een beetje tegen, maar de instraling was (volgens gegevens van het KNMI) dan ook wat lager dan gemiddeld.
November: De opbrengst was een fractie hoger dan gemiddeld.
December: De opbrengst was precies zoals gemiddeld.
Hele jaar: Ondanks het hele jaar elektrisch autorijden (17.162 km) dit jaar toch nog weer 542 kWh overgehouden!
2017:
In dit jaar gaan we het totaalresultaat zien met 2 elektrische auto's (BMW i3 en Mitsubishi Miev)
Januari, Februari: geen bijzonderheden
Maart: Veel zonopbrengst in maart, daardoor is het saldo over deze maand al weer ongeveer 0 geworden en dus het cumulatieve saldo voor dit jaar ongeveer gelijk aan dat van februari.
April: Iets meer dan gemiddeld
Mei: Iets boven gemiddeld
Juni: We lijken iets te kort te gaan komen.....
Juli: Iets boven gemiddeld
Aug, Sep, Okt: Ons verbruik is kennelijk toch wat te hoog... Zo gaan we de 0 dit jaar niet halen (we hebben ook meer km met de auto's gereden dan gepland).
Nov: De opbrengst is iets lager dan gemiddeld geweest, maar ons verbruik is toch hoger dan anders. Dat is voor het grootste deel terug te voeren op het rijden van meer elektrische autokilometers. We gaan het dit jaar niet helemaal redden om op 0 uit te komen.
Dec: Wederom een iets lagere opbrengst.
Hele jaar: De opbrengst van de zon was dit jaar iets lager dan voorgaande jaren en bovendien hebben we meer km gereden dan gemiddeld. Het is dus dit jaar niet gelukt om op 0 uit te komen.
2018:
1e kwartaal: Januari was iets slechter dan gemiddeld, maar Februari en Maart waren duidelijk beter dan gemiddeld.
2e kwartaal: April en Mei waren duidelijk beter dan gemiddeld. Mei zelfs extreem.
3e kwartaal: Alle maanden hadden een hogere opbrengst dan gemiddeld. Juli zelfs extreem veel meer.
4e kwartaal: Ook de maanden oktober en november hadden weer een hogere opbrengst dan gemiddeld.
Hele jaar: 2018 was een extreem jaar (in vergelijking met voorgaande jaren. Misschien wordt het "het nieuwe normaal"?).
De opbrengst van de zonnepanelen lag ca 15% hoger dan het meerjarig gemiddelde. Dat komt overeen met de extra instraling die op het weerstation Twente van het KNMI is gemeten.
2019:
Over dit jaar hebben we 7,5% meer opbrengst dan gemiddeld.
De gegevens over zoninstraling en graaddagen zijn ontleend aan: http://www.knmi.nl/klimatologie/daggegevens/download.html
Voor het begrip graaddagen, zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Graaddag
2020:
Het eerste kwartaal hadden we te maken met een extreem hoge PV-opbrengst. Dus hoge opbrengst van de panelen en een laag verbruik van de WP. Bovendien hebben we ivm de Coronacrisis minder auto gereden
Ook April en Mei waren nooit eerder zo zonnig.
Juni was iets beter dan gemiddeld en Juli iets slechter.
Augustus was erg warmen had meer instraling dan gemiddeld. Toch was de opbrengst maar iets hoger dan gemiddeld. De hoge temperaturen tijdens een langdurige hittegolf hebben natuurlijk niet positief gewerkt op de opbrengst.
Aan het eind van september hebben we eigenlijk de gemiddelde jaaropbrengst al bereikt!
Oktober was ondergemiddeld.
Ook in de laatste maanden van het jaar hebben we weer minder auto gereden (2e golf corona) waardoor we weer een lager verbruik hadden.
2021:
01-11-2021: Door wat meer gebruik van de auto is het overschot in de zomermaanden wat kleiner geworden en het verbruik in de andere maanden wat hoger.
Tevens is de instraling dit jaar wat lager geweest dan voorgaande jaren, waardoor ook de totale opbrengst wat lager was dan gemiddeld.
Daardoor komen we dit jaar wat tekort en moesten we dus wat stroom van het net bijkopen.
Dat was echter slechts 550 kWh en als je daarbij bedenkt dat we alles elektrisch doen (normaal huishoudelijk verbruik, verwarming, warm tapwater en 2 elektrische auto's), dan is het eigenlijk nog peanuts.
2022:
Een jaar met hoge temperaturen en ook heel veel PV-opbrengst. Behalve in Januari en December , verder elke maand meer opbrengst dan gemiddeld.
2023:
Opbrengst iets minder dan vorig jaar. Uiteraard veroorzaakt door iets lager instralingsniveau.
Salderen
We kennen in Nederland sinds een aantal jaren de zogenaamde salderingsregeling.
Dat houdt in dat we de aan het net terug geleverde zonnestroom één op één mogen verrekenen met de uit het net gehaalde elektriciteit.
Omdat dit geldt inclusief energiebelasting en BTW, krijgen we dus voor de aan het net geleverde stroom dezelfde prijs als die we zelf moeten betalen bij het kopen.
Dat maakt zonnestroom aantrekkelijk voor veel mensen.
Er zijn echter een aantal beperkingen.(situatie 2014)
Ten eerste heeft de wetgever de energiebedrijven verplicht te salderen tot minimaal 5000 kWh/jaar. Enkele energiebedrijven hanteren inderdaad die grens, maar er zijn er ook die tot meer dan 5000 kWh/jaar salderen. Mij is één energiebedrijf bekend, dat onbeperkt salderen toestaat.
Ten tweede is het zo, dat de verrekening maximaal plaats vindt voor het eigen verbruik. Dus als U meer aan het net levert dan U zelf weer verbruikt, krijgt U voor het meerdere slechts een "redelijke" vergoeding. Dat ligt in de buurt van de 5 cent (2014) in plaats van de gebruikelijke 22 cent (2014). Er is momenteel één energiebedrijf, dat ook voor de eerste 1000 kWh "overproductie" nog de volledige vergoeding (incl. energiebelasting en BTW) geeft.
De grens van 5000 kWh is voor de meeste mensen geen probleem, omdat het gemiddelde elektriciteitsverbruik van een Nederlands gezin ca. 3600 kWh/jaar is.
Niet alleen voor particulieren, maar ook voor bedrijven geldt deze salderingsregeling.
De wat grotere bedrijven, met een zwaardere elektriciteitsaansluiting (groter dan 3 x 80A) vallen echter in een heel andere tariefstructuur, waardoor ze nauwelijks energiebelasting betalen.
Dat betekent niet alleen dat ze veel minder voor een kWh betalen (ca. 6 à 7 cent), maar natuurlijk bij salderen ook veel minder voor een kWh terug krijgen.
Daarom is het voor bedrijven soms lastiger om tot een redelijke terugverdientijd te komen.
Er bestaan echter wel allerlei fiscale regelingen voor bedrijven, die het weer aantrekkelijk maken, maar de details daarvan gaan te ver om op deze website te behandelen.
Na 2014 is de beperking van 5000 kWh opgeheven en kon er onbeperkt worden gesaldeerd (voor een kleinverbruikersaansluiting tot 3 x 80A).
Dat houdt in dat we de aan het net terug geleverde zonnestroom één op één mogen verrekenen met de uit het net gehaalde elektriciteit.
Omdat dit geldt inclusief energiebelasting en BTW, krijgen we dus voor de aan het net geleverde stroom dezelfde prijs als die we zelf moeten betalen bij het kopen.
Dat maakt zonnestroom aantrekkelijk voor veel mensen.
Er zijn echter een aantal beperkingen.(situatie 2014)
Ten eerste heeft de wetgever de energiebedrijven verplicht te salderen tot minimaal 5000 kWh/jaar. Enkele energiebedrijven hanteren inderdaad die grens, maar er zijn er ook die tot meer dan 5000 kWh/jaar salderen. Mij is één energiebedrijf bekend, dat onbeperkt salderen toestaat.
Ten tweede is het zo, dat de verrekening maximaal plaats vindt voor het eigen verbruik. Dus als U meer aan het net levert dan U zelf weer verbruikt, krijgt U voor het meerdere slechts een "redelijke" vergoeding. Dat ligt in de buurt van de 5 cent (2014) in plaats van de gebruikelijke 22 cent (2014). Er is momenteel één energiebedrijf, dat ook voor de eerste 1000 kWh "overproductie" nog de volledige vergoeding (incl. energiebelasting en BTW) geeft.
De grens van 5000 kWh is voor de meeste mensen geen probleem, omdat het gemiddelde elektriciteitsverbruik van een Nederlands gezin ca. 3600 kWh/jaar is.
Niet alleen voor particulieren, maar ook voor bedrijven geldt deze salderingsregeling.
De wat grotere bedrijven, met een zwaardere elektriciteitsaansluiting (groter dan 3 x 80A) vallen echter in een heel andere tariefstructuur, waardoor ze nauwelijks energiebelasting betalen.
Dat betekent niet alleen dat ze veel minder voor een kWh betalen (ca. 6 à 7 cent), maar natuurlijk bij salderen ook veel minder voor een kWh terug krijgen.
Daarom is het voor bedrijven soms lastiger om tot een redelijke terugverdientijd te komen.
Er bestaan echter wel allerlei fiscale regelingen voor bedrijven, die het weer aantrekkelijk maken, maar de details daarvan gaan te ver om op deze website te behandelen.
Na 2014 is de beperking van 5000 kWh opgeheven en kon er onbeperkt worden gesaldeerd (voor een kleinverbruikersaansluiting tot 3 x 80A).
Einde van de salderingsregeling?
Als te veel mensen met zonnepanelen stroom zouden gaan produceren, is natuurlijk de situatie denkbaar dat er meer stroom in het net gestopt zou worden, dan anderen uit het net zouden verbruiken. Dat kan niet. De energie moet ergens blijven.
We zijn echter nog mijlenver verwijderd van dit punt, zodat er technisch voorlopig geen probleem bestaat. Uitgezonderd misschien op lokaal niveau zoals bij een paar boerderijen met flink wat panelen op het dak die toevallig samen aan het einde van een kabel zitten.
Er is echter een andere reden, waarom de laatste tijd gesproken wordt over het afbouwen van de salderingsregeling.
En die is heel banaal.
Onze politici zeggen wel, dat ze willen dat we langzaam maar zeker overschakelen naar een duurzamere vorm van elektriciteitsopwekking, maar als het ten koste gaat van belastinginkomsten (en daar zorgt de salderingsregeling voor), dan geven ze niet thuis.
Milieuvoordelen vindt iedereen natuurlijk prachtig, maar het zijn lange termijn effecten.
Daar hebben politici niets aan. Ze denken op korte termijn. Wordt ik de volgende keer wel weer herkozen?
Conclusie: de politici zitten er meer voor zichzelf dan voor ons. Het is triest!
Maar goed, we dienen er op termijn natuurlijk rekening mee te houden dat de salderingsregeling in zijn huidige vorm zal ophouden te bestaan.Los van de dalende belastinginkomsten is daar ook een andere reden voor.
Opm. Inmiddels (eind 2019) is bekend dat de salderingsregeling doorloopt tm 2022. Daarna zal de regeling over een periode van 10 jaar worden afgebouwd. Daarna wordt alleen de kale waarde van een kWh gesaldeerd. Dus niet meer de energiebelasting en opslag duurzame energie en BTW. Er blijft dan nog een te salderen bedrag per kWh over van ca 5 a 6 cent (huidige [2019] prijs).
Opm. Inmiddels (eind 2021) is nog steeds niet definitief besloten om de salderingsregeling af te bouwen. De vertraging komt mede door de val van het kabinet Rutte III. Inmiddels (eind 2021) staat er een nieuw kabinet (Rutte IV) klaar om aan te treden en waarschijnlijk zal nu wel snel het besluit genomen worden.
Variabele kWh prijs
Naarmate het aantal geplaatste zonnepanelen stijgt, zal natuurlijk de hoeveelheid geproduceerde zonnestroom in de zomer rond het middaguur enorm toenemen en juist ontbreken in de winter als het donker is.
Het is een economische wetmatigheid waardoor we kunnen verwachten, dat bij een hoog aanbod de prijs lager wordt en bij een laag aanbod de prijs stijgt.
We zullen dus in de toekomst kunnen verwachten dat de kWh-prijs laag is in de zomer rond het middaguur en hoog is op momenten dat er een laag aanbod maar wel veel vraag is ('s winters aan het einde van de middag / begin van de avond).
Dat maakt natuurlijk het terugverdienen van PV-panelen lastiger.
Anderzijds moeten we ons ook realiseren dat PV-panelen steeds goedkoper worden. Ze zouden wel eens zo goedkoop kunnen worden, dat het toch lonend is om ze aan te schaffen en midden in de zomer dan maar deels uit te schakelen.....
Het is een economische wetmatigheid waardoor we kunnen verwachten, dat bij een hoog aanbod de prijs lager wordt en bij een laag aanbod de prijs stijgt.
We zullen dus in de toekomst kunnen verwachten dat de kWh-prijs laag is in de zomer rond het middaguur en hoog is op momenten dat er een laag aanbod maar wel veel vraag is ('s winters aan het einde van de middag / begin van de avond).
Dat maakt natuurlijk het terugverdienen van PV-panelen lastiger.
Anderzijds moeten we ons ook realiseren dat PV-panelen steeds goedkoper worden. Ze zouden wel eens zo goedkoop kunnen worden, dat het toch lonend is om ze aan te schaffen en midden in de zomer dan maar deels uit te schakelen.....
Opslaan in accu's dan maar?
Vaak hoor ik mensen praten over opslag in accu's. Technisch gezien is dat natuurlijk een mogelijkheid.
Uiteraard dienen we rekening te houden met rendementsverlies.
De hoeveelheid energie die uit een accu gehaald kan worden is niet gelijk aan wat we er in stoppen. Reken voor goede systemen (bijv. Li-ion) maar ongeveer met een rendement van 85%.
De prijs is echter een probleem. Momenteel (2014) ca. € 450,-/kWh
Met een capaciteit van 10 kWh kan in veel gevallen wel de dag/nacht-onbalans opgevangen worden, maar de grootste onbalans zit in het verschil tussen zomer en winter!
Als U naar de grafiek van het verbruikssaldo boven aan deze bladzijde kijkt, ziet U dat het verschil tussen piek en dal ongeveer 5000 kWh/jaar is. Ik zou dan met een rendement van 85% een accucapaciteit nodig hebben van ca 5900 kWh.
Dat betekent dus, uitgaande van de laatst bekende accuprijzen van de TESLA-superfactory (ca. € 100,-/kWh), een investering van ongeveer € 590.000,-
En dat is dan alleen nog maar voor de batterijen....
Kabels omvormers etc. komen daar nog bij.
Ik denk dat het weinig toelichting behoeft, om aan te geven dat dit niet zinvol is.
Natuurlijk gaan de prijzen van accu's nog wel verder omlaag, maar voorlopig lijkt deze oplossing toch nog wel heel ver weg.
Persoonlijk zie ik meer in anderssoortige gecentraliseerde systemen zoals UW-CAES (Under Water Compressed Air Energy Storage). Of opslag van gecomprimeerde lucht in lege aardgasvelden (die hebben we in Nederland toch al...). Normaal opslaan van gecomprimeerde lucht gaat gepaard met een laag rendement, maar adiabatische opslagsystemen lijken een optie te worden. Zie bijvoorbeeld: http://en.wikipedia.org/wiki/Compressed_air_energy_storage of: http://www.renewableenergyworld.com/rea/news/article/2014/09/underwater-compressed-air-storage-fantasy-or-reality?cmpid=WNL-Wednesday-September17-2014
Uiteraard dienen we rekening te houden met rendementsverlies.
De hoeveelheid energie die uit een accu gehaald kan worden is niet gelijk aan wat we er in stoppen. Reken voor goede systemen (bijv. Li-ion) maar ongeveer met een rendement van 85%.
De prijs is echter een probleem. Momenteel (2014) ca. € 450,-/kWh
Met een capaciteit van 10 kWh kan in veel gevallen wel de dag/nacht-onbalans opgevangen worden, maar de grootste onbalans zit in het verschil tussen zomer en winter!
Als U naar de grafiek van het verbruikssaldo boven aan deze bladzijde kijkt, ziet U dat het verschil tussen piek en dal ongeveer 5000 kWh/jaar is. Ik zou dan met een rendement van 85% een accucapaciteit nodig hebben van ca 5900 kWh.
Dat betekent dus, uitgaande van de laatst bekende accuprijzen van de TESLA-superfactory (ca. € 100,-/kWh), een investering van ongeveer € 590.000,-
En dat is dan alleen nog maar voor de batterijen....
Kabels omvormers etc. komen daar nog bij.
Ik denk dat het weinig toelichting behoeft, om aan te geven dat dit niet zinvol is.
Natuurlijk gaan de prijzen van accu's nog wel verder omlaag, maar voorlopig lijkt deze oplossing toch nog wel heel ver weg.
Persoonlijk zie ik meer in anderssoortige gecentraliseerde systemen zoals UW-CAES (Under Water Compressed Air Energy Storage). Of opslag van gecomprimeerde lucht in lege aardgasvelden (die hebben we in Nederland toch al...). Normaal opslaan van gecomprimeerde lucht gaat gepaard met een laag rendement, maar adiabatische opslagsystemen lijken een optie te worden. Zie bijvoorbeeld: http://en.wikipedia.org/wiki/Compressed_air_energy_storage of: http://www.renewableenergyworld.com/rea/news/article/2014/09/underwater-compressed-air-storage-fantasy-or-reality?cmpid=WNL-Wednesday-September17-2014
Vraagsturing
In plaats van opslaan in accu's kunnen we ook proberen de vraag te sturen.
Daarmee wordt bedoeld, dat we zorgen dat we onze elektriciteitsverbruikers inschakelen op het moment dat er ook aanbod uit de PV-panelen is.
Als voorbeeld wordt dan vaak genoemd dat men overdag de wasmachine en droogtrommel aan kan zetten. Dat klopt op zich wel, maar naar mijn mening wordt het effect daarvan vaak overschat. Immers U wilt 's avonds ook TV-kijken, computeren en een koud pilsje (of iets anders) uit de koelkast kunnen halen...
Toch wil ik, gaan proberen mijn vraag meer af te stemmen op de PV productie.
Ik heb daar dan ook een paar goede mogelijkheden voor, die de meeste mensen helaas niet hebben.
Ten eerste wil ik natuurlijk de elektrische auto alleen overdag gaan opladen. Bovendien ga ik dat doen met de laagst instelbare stroomsterkte (6A ofwel ca 1400 Watt). Weliswaar duurt het laden dan langer, maar daar staat tegenover dat ik op een groter aantal momenten (ook als de PV-opbrengst niet heel hoog is) toch grotendeels of helemaal direct op PV-stroom kan laden. Mocht het een keer sneller moeten, kan ik dan wel even de stroomsterkte voor die ene keer verhogen.
Ten tweede wil ik onze warmtepomp (die de verwarming van het huis verzorgt) overdag wat extra laten draaien, waardoor wat extra warmte in de vloer wordt opgeslagen die dan 's avonds en 's nachts weer beschikbaar komt en de warmtepomp dan minder hoeft te draaien. Dat levert midden in de winter niet veel voordeel op, maar in voorjaar en herfst zou dat nog wel een rol kunnen spelen.
Bijkomend voordeel is, dat als de luchtwarmtepomp meer overdag dan 's nachts werkt, de gemiddelde COP hoger zal zijn vanwege de hogere buitentemperatuur overdag!
Ten derde wil ik een luchtdroger die wij in de kelder gebruiken niet meer elke dag een uurtje op nachtstroom laten draaien, maar midden overdag.
Om een indruk te geven hoeveel van de geproduceerde stroom direct zelf gebruikt wordt, staan hier onder nog een paar grafieken.
De eerste geeft aan, welk percentage van de verbruikte stroom in een bepaalde maand direct uit de panelen kwam (dus niet via het net liep).
De tweede geeft aan welk percentage van de opgewekte stroom in het elektriciteitsnet is gevoed.
De grafieken lijken erg op elkaar maar geven dus totaal verschillende dingen aan!
Ik wil de drie eerder genoemde maatregelen vanaf september 2014 gaan starten. Ben benieuwd of dat straks in onderstaande grafieken zichtbaar wordt.
Daarmee wordt bedoeld, dat we zorgen dat we onze elektriciteitsverbruikers inschakelen op het moment dat er ook aanbod uit de PV-panelen is.
Als voorbeeld wordt dan vaak genoemd dat men overdag de wasmachine en droogtrommel aan kan zetten. Dat klopt op zich wel, maar naar mijn mening wordt het effect daarvan vaak overschat. Immers U wilt 's avonds ook TV-kijken, computeren en een koud pilsje (of iets anders) uit de koelkast kunnen halen...
Toch wil ik, gaan proberen mijn vraag meer af te stemmen op de PV productie.
Ik heb daar dan ook een paar goede mogelijkheden voor, die de meeste mensen helaas niet hebben.
Ten eerste wil ik natuurlijk de elektrische auto alleen overdag gaan opladen. Bovendien ga ik dat doen met de laagst instelbare stroomsterkte (6A ofwel ca 1400 Watt). Weliswaar duurt het laden dan langer, maar daar staat tegenover dat ik op een groter aantal momenten (ook als de PV-opbrengst niet heel hoog is) toch grotendeels of helemaal direct op PV-stroom kan laden. Mocht het een keer sneller moeten, kan ik dan wel even de stroomsterkte voor die ene keer verhogen.
Ten tweede wil ik onze warmtepomp (die de verwarming van het huis verzorgt) overdag wat extra laten draaien, waardoor wat extra warmte in de vloer wordt opgeslagen die dan 's avonds en 's nachts weer beschikbaar komt en de warmtepomp dan minder hoeft te draaien. Dat levert midden in de winter niet veel voordeel op, maar in voorjaar en herfst zou dat nog wel een rol kunnen spelen.
Bijkomend voordeel is, dat als de luchtwarmtepomp meer overdag dan 's nachts werkt, de gemiddelde COP hoger zal zijn vanwege de hogere buitentemperatuur overdag!
Ten derde wil ik een luchtdroger die wij in de kelder gebruiken niet meer elke dag een uurtje op nachtstroom laten draaien, maar midden overdag.
Om een indruk te geven hoeveel van de geproduceerde stroom direct zelf gebruikt wordt, staan hier onder nog een paar grafieken.
De eerste geeft aan, welk percentage van de verbruikte stroom in een bepaalde maand direct uit de panelen kwam (dus niet via het net liep).
De tweede geeft aan welk percentage van de opgewekte stroom in het elektriciteitsnet is gevoed.
De grafieken lijken erg op elkaar maar geven dus totaal verschillende dingen aan!
Ik wil de drie eerder genoemde maatregelen vanaf september 2014 gaan starten. Ben benieuwd of dat straks in onderstaande grafieken zichtbaar wordt.
Percentage van verbruik, dat direkt uit de panelen kwam.
Om te zien of het bewust opladen van de elektrische auto's overdag tot betere resultaten leidde, onderstaande grafiek.
Ons direkte verbruik uit de panelen, ging van ca 25% naar ca 35%.
Zolang de salderingsregeling geldt, maakt dat financieel voor ons niet uit, maar het helpt natuurlijk wel om de belasting van het elektriciteitsnet te beperken.
Nu zijn deze acties nog steeds handmatig uitgevoerd, maar ik kan me voorstellen, dat we in de toekomst nog eens naar een EV-charger met load balancing gaan. Daardoor zou het percentage nog iets verder omhoog kunnen en bovendien hoef je er dan minder op te letten.
Dat wordt natuurlijk vooral (financieel) interessant als de saldering wordt afgeschaft.
Om te zien of het bewust opladen van de elektrische auto's overdag tot betere resultaten leidde, onderstaande grafiek.
Ons direkte verbruik uit de panelen, ging van ca 25% naar ca 35%.
Zolang de salderingsregeling geldt, maakt dat financieel voor ons niet uit, maar het helpt natuurlijk wel om de belasting van het elektriciteitsnet te beperken.
Nu zijn deze acties nog steeds handmatig uitgevoerd, maar ik kan me voorstellen, dat we in de toekomst nog eens naar een EV-charger met load balancing gaan. Daardoor zou het percentage nog iets verder omhoog kunnen en bovendien hoef je er dan minder op te letten.
Dat wordt natuurlijk vooral (financieel) interessant als de saldering wordt afgeschaft.
Vraagreductie
Na het bovenstaande zal u duidelijk zijn, dat de beste oplossing gewoon vraagreductie is!
Dus gewoon minder verbruiken.
Wat je niet verbruikt, hoef je ook niet op te wekken en/of op te slaan!
In oktober 2014 is voor het eerst een serieuze poging gedaan om echt zo veel mogelijk elektriciteit uit de panelen direct te verbruiken (dus zonder salderen).
Natuurlijk werd er al overdag gewassen en gedroogd, maar nu is er ook bijvoorbeeld niet meer 's avonds na het eten afgewassen, maar de volgende dag bijv. na 10 uur 's morgens.
Ook is de auto niet meer min of meer zonder nadenken aan de laadkabel gezet bij thuiskomst, maar er is met laden geprobeerd te wachten tot er weer voldoende opbrengst uit PV is. Bij zonnig weer kan de laadstroom van de auto wat hoger ingesteld worden, waardoor hij sneller weer geladen is. Bij bewolkt weer wordt de laadstroom lager ingesteld. Het laden duurt dan langer, maar kan wel zoveel mogelijk direct vanaf het eigen dak gebeuren. Als de accu 's avonds nog niet volledig geladen was, werd de lading gestopt en de volgende ochtend (bij voldoende PV-opbrengst) weer voortgezet.
Tevens is de WP nu zo ingesteld, dat de periodes van productie van warm tapwater alleen nog maar overdag plaats vinden. Dan is er dus stroom van de PV-panelen en tevens is de gemiddelde temperatuur van de buitenlucht hoger, waardoor de COP toeneemt.
Al met al moet je dus steeds goed nadenken wanneer je wat inschakelt.
Maar het effect is in beide grafieken wel zichtbaar!
Het is natuurlijk veel gemakkelijker om dit allemaal automatisch te laten verlopen.
Daarvoor zou ik bijvoorbeeld de SMA Sunny Home Manager kunnen gebruiken, maar daarmee kan ook nog niet alles wat ik wil. Bijvoorbeeld wijzigen van de laadstroominstelling van de auto omdat dat alleen maar in de auto zelf ingesteld kan worden.
Dus gewoon minder verbruiken.
Wat je niet verbruikt, hoef je ook niet op te wekken en/of op te slaan!
In oktober 2014 is voor het eerst een serieuze poging gedaan om echt zo veel mogelijk elektriciteit uit de panelen direct te verbruiken (dus zonder salderen).
Natuurlijk werd er al overdag gewassen en gedroogd, maar nu is er ook bijvoorbeeld niet meer 's avonds na het eten afgewassen, maar de volgende dag bijv. na 10 uur 's morgens.
Ook is de auto niet meer min of meer zonder nadenken aan de laadkabel gezet bij thuiskomst, maar er is met laden geprobeerd te wachten tot er weer voldoende opbrengst uit PV is. Bij zonnig weer kan de laadstroom van de auto wat hoger ingesteld worden, waardoor hij sneller weer geladen is. Bij bewolkt weer wordt de laadstroom lager ingesteld. Het laden duurt dan langer, maar kan wel zoveel mogelijk direct vanaf het eigen dak gebeuren. Als de accu 's avonds nog niet volledig geladen was, werd de lading gestopt en de volgende ochtend (bij voldoende PV-opbrengst) weer voortgezet.
Tevens is de WP nu zo ingesteld, dat de periodes van productie van warm tapwater alleen nog maar overdag plaats vinden. Dan is er dus stroom van de PV-panelen en tevens is de gemiddelde temperatuur van de buitenlucht hoger, waardoor de COP toeneemt.
Al met al moet je dus steeds goed nadenken wanneer je wat inschakelt.
Maar het effect is in beide grafieken wel zichtbaar!
Het is natuurlijk veel gemakkelijker om dit allemaal automatisch te laten verlopen.
Daarvoor zou ik bijvoorbeeld de SMA Sunny Home Manager kunnen gebruiken, maar daarmee kan ook nog niet alles wat ik wil. Bijvoorbeeld wijzigen van de laadstroominstelling van de auto omdat dat alleen maar in de auto zelf ingesteld kan worden.
Verbruik exclusief warmtepomp en auto
Het is natuurlijk zo, dat de warmtepomp en de auto beide relatief grote verbruikers zijn.
Om ook nauwkeurig in de gaten te houden wat het overige verbruik is, heb ik onderstaande grafiek gemaakt.
Daarmee kan ik controleren of er toch niet stiekem weer andere verbruikers bij in sluipen, zonder dat ik dat in het totaalbeeld goed kan zien.
En zoals in de grafiek zichtbaar is, ligt het "overige" verbruik in de laatste jaren nog weer lager dan in voorgaande jaren.
Dus ook allerlei kleinere maatregelen (zoals hier en daar nog een LED-lampje) werpen dus toch nog wel hun vruchten af.
In 2022 is o.a. een medisch apparaat in gebruik genomen, dat ook weer ca 15 kWh/mnd verbruikt. Daardoor loopt natuurlijk langzaam het verbruik weer op, zonder dat je er veel aan kunt doen.
Om ook nauwkeurig in de gaten te houden wat het overige verbruik is, heb ik onderstaande grafiek gemaakt.
Daarmee kan ik controleren of er toch niet stiekem weer andere verbruikers bij in sluipen, zonder dat ik dat in het totaalbeeld goed kan zien.
En zoals in de grafiek zichtbaar is, ligt het "overige" verbruik in de laatste jaren nog weer lager dan in voorgaande jaren.
Dus ook allerlei kleinere maatregelen (zoals hier en daar nog een LED-lampje) werpen dus toch nog wel hun vruchten af.
In 2022 is o.a. een medisch apparaat in gebruik genomen, dat ook weer ca 15 kWh/mnd verbruikt. Daardoor loopt natuurlijk langzaam het verbruik weer op, zonder dat je er veel aan kunt doen.
Specifieke opbrengst van de panelen
Vaak wordt een jaarlijkse opbrengst in kWh per geïnstalleerde kWp vermogen opgegeven in een aanbieding voor een PV-installatie.
De getallen lopen ruwweg uiteen van 850-950 kWh/kWp.
Dat is natuurlijk afhankelijk van merk en type panelen en omvormer.
Maar ook van de plaats in ons land. Aan de kust is de opbrengst wat hoger dan in het binnenland.
De genoemde getallen gelden voor de meest ideale opstelling, dus een zuiddak met een helling van ongeveer 35-55° en zonder schaduwinvloeden van bomen, buurhuizen, etc.
In onze situatie (Oost-Nederland, panelen en omvormer van 2003) en de helft van de panelen gericht op oost + de andere helft van de panelen gericht op west, ga ik uit van een bruto opbrengst van 80% (vanwege oost- en west-opstelling) van 850 kWh/kWp per jaar.
Daar gaat nog iets af door schaduwinvloeden van bomen en huizen van de buren, maar dat is voornamelijk vroeg in de morgen en later op de middag. Bovendien is die invloed (door de lagerstaande zon) groter in de winter (met toch al een lage opbrengst), dan in de zomer.
Ruwweg zou de specifieke opbrengst per jaar zonder schaduwwerking, dus 80% van 850 = 680 kWh/kWp moeten zijn.
Uiteraard is dat per jaar verschillend door meer of minder zonneschijn per jaar.
In onderstaande grafiek zijn de werkelijk behaalde resultaten te zien.
U ziet, dat we dat in de eerste jaren niet helemaal haalden.
Halverwege het jaar 2009 hebben we een warmtepomp gekocht. Daardoor is het afvoerpijpje van de CV-ketel van het dak verdwenen. Ik wist natuurlijk dat die slechts een geringe invloed op de jaaropbrengst zou hebben, maar er is duidelijk zichtbaar dat de installatie na 2009 gemiddeld meer opbrengst heeft gehad dan daarvoor....
Het effect was toch groter dan ik gedacht had!
Invloed klimaatverandering
We zien langzaam de opbrengst van de PV-installatie stijgen in plaats van afnemen. En dat laatste zou je verwachten door degradatie van panelen.
De hogere opbrengst wordt echter gewoon verklaard, doordat de zoninstraling stijgt. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid zonlicht dat op een m2 aardoppervlak valt, steeds groter aan het worden is.
Ik heb de instraling voor Twente vanaf 1987 hieronder in een plaatje gezet. De gegevens zijn van het KNMI meetstation Twente (voormalige vliegbasis)
Je ziet dat de trendlijn die er door heen staat (gestippeld) een stijging vertoont. De vergelijking voor de trendlijn staat er bij vermeld.
De hogere opbrengst wordt echter gewoon verklaard, doordat de zoninstraling stijgt. Dat wil zeggen dat de hoeveelheid zonlicht dat op een m2 aardoppervlak valt, steeds groter aan het worden is.
Ik heb de instraling voor Twente vanaf 1987 hieronder in een plaatje gezet. De gegevens zijn van het KNMI meetstation Twente (voormalige vliegbasis)
Je ziet dat de trendlijn die er door heen staat (gestippeld) een stijging vertoont. De vergelijking voor de trendlijn staat er bij vermeld.